In de wereld van transport wordt gesproken over een verlader (shipper) en een vervoerder (forwarder).
In sommige gevallen wordt er een tussenpersoon ingezet, een expediteur. Een expediteur is gespecialiseerd in het organiseren van verzendingen. Een expediteur wordt meestal ingezet als de complexiteit van het transport toeneemt, zoals bijvoorbeeld bij het vervoer via de zee of lucht, waarbij je krijgt te maken met veel verschillende tarief componenten en administratieve handelingen zoals met de douane.
In de overeenkomst tussen de verlader en vervoerder (of expediteur) wordt naast het type transport ook vastgelegd wie waar verantwoordelijk voor is op welk moment. Deze leveringscondities zijn vastgelegd in de zogeheten Incoterms.
Incoterms zijn opgezet door de international chambers of commerce en geven duidelijk aan wat de verplichtingen en de verantwoordelijkheden zijn voor zowel de koper als de verkoper. Voor de vervoerder geeft dit inzicht in welke trajecten hij moet gaan uitvoeren.
Naast de Incoterms zijn er natuurlijk nog de SLA + terms and conditions die beide partijen zijn overeengekomen.
Bij transport van goederen binnen één land (laad en los adres is in hetzelfde land) spreek je over domestic, binnenlands of nationaal vervoer. Indien het vervoer tussen een laad- en een losadres in verschillende landen is dan spreken we over internationaal/international transport. Indien het vervoer plaatsvindt binnen het zelfde continent is het continentaal vervoer, en als het plaatsvindt over twee continenten dan spreken we over intercontinentaal vervoer.
Voor het vervoer van goederen kan gekozen worden uit verschillende transportmodaliteiten, nl;
- Weg, via de vrachtauto
- Water, middels schepen
- Spoor, de trein
- Lucht, het vliegtuig
- Pijplijn, via een pijpleiding
De keuze van transmodaliteit kan afhangen van een aantal zaken, waaronder:
- De kosten, deze berekening zal meestal worden bepaalt op basis van de kosten per tonkilometer. Nauw verbonden hiermee is de afstand van het transport, het gewicht en ook de tijd die het in beslag mag of kan nemen.
- De tijd of snelheid, hoeveel tijd is er om een product af te leveren.
- Risico, is er een bepaald risico op schade en of verlies, en hoe hoog is de waarde van de te transporteren goederen
- De bereikbaarheid, welke modalteiten hebben aansluiting en hoe goed is het afleveradres bereikbaar
- De flexibiliteit, kan een transport direct worden ingezet of moet je wachten op beschikbaarheid, en hoe goed kan de modaliteit aansluiten bij de behoeften van de klant.
- De bruikbaarheid van een modaliteit, kan op basis van het te transporteren gewicht en of volume een bepaalde modaliteit wel of niet ingezet worden.
| Weg | Spoor | Water | Lucht | Pijpleiding | |
| Kosten | 4 | 3 | 1 | 5 | 2 |
| Snelheid | 2 | 3 | 4 | 1 | 5 |
| Risico | 4 | 5 | 2 | 3 | 1 |
| Bereikbaarheid | 1 | 2 | 4 | 3 | 5 |
| Flexibiliteit | 1 | 3 | 4 | 4 | 5 |
| Bruikbaarheid | 3 | 2 | 1 | 4 | 5 |
Transport via de weg scoort hoog als het gaat om de flexibiliteit en bereikbaarheid, echter is er meer risico op beschadiging dan bijvoorbeeld middels het transport via water. de pijpleiding heeft minder risico, echter kun je de pijplijn weer veel beperkter inzetten.
De eigenschappen van de modaliteit spelen dus een belangrijke rol bij het maken van de keuze. Echter spelen de productkarakteristieken ook een belangrijke rol bij de keuze van de transport modaliteit.
We kunnen hierin twee factoren onderscheiden ten aanzien van de productkarakteristieken, nl;
–> De verpakkingsdichtheid, dit is het aantal verpakkingseenheden per m³
* Weinig producten per m³ betekend een lage verpakkingsdichtheid. De kosten voor transport kan in dit geval over minder producten verdeeld worden waardoor de impact op de kosten voor de fysieke distributie per product zwaarder kunnen doorwegen.
* Veel producten per m³ betekend een hoge verpakkingsdichtheid. De kosten voor transport zullen minder zwaar doorwegen doordat de kosten over veel producten verdeeld kunnen worden.
–> De waardedichtheid van het product (product density), de waarde per m³
Hoog gewicht per m³ en hoge waardedichtheid; snel en duur transport
Hoog gewicht per m³ en lage waardedichtheid; langzaam en goedkoop transport
Laag gewicht per m³ en hoge waardedichtheid; snel en (naar verhouding) duur transport
Laag gewicht per m³ en lage waardedichtheid; Langzaam en goedkoop transport
Voor zowel het vervoer via lucht, water en weg wordt het tarief veelal bepaald op basis van het volume gewicht ratio of het gewicht, het hoogste resultaat wordt ingezet.
–> Volume-Gewicht verhouding:
–> Gewicht, dit is het werkelijke gewicht van te vervoeren goederen.
-Het volume-gewicht verhouding (volume weight ratio), het te vervoeren gewicht per m³ laadruimte
De voordelen van het ene type transportmodaliteit t.o.v. de andere modaliteit:
Er bestaan ook combinaties van transportmodaliteiten voor het transport van goederen van A naar B, er wordt dan gesproken over intermodaal, multimodaal of synchromodaal.
Verschillen en kenmerken van deze combinaties:
Intermodaal vervoer; een lading die wordt vervoerd middels ten minste 2 modaliteiten, er wordt gebruik gemaakt van een gestandaardiseerde laadeenheid, De ladingeenheid wordt gedurende het transport door overslag uitgewisseld tussen de modaliteiten.
Multimodaal vervoer; een lading die wordt vervoerd middels ten minste 2 modaliteiten, de goederen worden overgeslagen.
Synchromodaal vervoer; een vorm van multimodaal transport, echter waarbij het vervoermiddel niet op voorhand is bepaald door de verlader. Bij deze vorm maakt de forwarder de keuze hoe de goederen vervoerd gaan worden zonder dat het ten koste gaat van de afgesproken aflevertermijn. De modaliteit of modaliteiten worden bepaald op basis van de meest efficiëntie wijze van dat moment. Een forwarder met een sterk netwerk kan op deze manier de kosten drukken en lege kilometers reduceren.
De prijs is afhankelijk van de vorm van de lading, het transportmiddel ( vrachtwagen , schip , trein , vliegtuig ), het gewicht van de lading en de afstand tot de afleverbestemming. Veel verzendservices, vooral luchtvaartmaatschappijen , gebruiken het dimensionale gewicht voor het berekenen van de prijs, waarbij rekening wordt gehouden met zowel het gewicht als het volume van de lading.
Order lead time en Transittime
Cruciale documenten per type modaliteit:
- een bill of lading bij vervoer over water;
- een airway bill of lading bij vervoer via de lucht;
- een CMR-vrachtbrief bij vervoer over de weg en;
- een CIM-vrachtbrief bij vervoer per spoor.